22. Ιχνηλασία στο χιόνι για όλη την οικογένεια

 22/52/5 ΘΕΜΑ: Ιχνηλασία στο χιόνι για όλη την οικογένεια

Το χιόνι άρχισε να σκεπάζει τα ορεινά της χώρας και έτσι μας δίνει μια ξεχωριστή δυνατότητα να ανακαλύψουμε ίχνη ζώων που σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορούσαμε! Σίγουρα πολλοί/ές από εσάς δεν είχατε σκεφτεί να ασχοληθείτε με την ανίχνευση ζώων στην φύση.. Θα νομίζατε πως είναι μια γνώση και ικανότητα που αφορά τους κυνηγούς και τους σκληροπυρηνικούς φυσιοδίφες. Σκεφτήκατε όμως πόσο διασκεδαστικό και διδακτικό θα είναι για όλη την οικογένεια;  Φορέστε τα ζεστά ρούχα σας και παπούτσια και βγείτε να ψάξετε για σημάδια ζώων. Προσπαθήστε να ανακαλύψετε ίχνη, τρίχες από γούνα, τρίψιμο στον φλοιό δένδρου και άλλα σημάδια άγριας ζωής. Θα συνειδητοποιήσετε ότι η ανίχνευση ιχνών ζώων με τα παιδιά είναι ένα από τα πιο απλά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς και τα ενήλικα στελέχη προσκόπων για να συνδέσουν τα παιδιά με τη φύση με τρόπο που να απασχολεί τόσο το σώμα όσο και το μυαλό τους. Σε μια εποχή που τα παιδιά μπορούν να αναγνωρίσουν πάνω από 100 εταιρικά λογότυπα, αλλά μόνο λίγα είναι σε θέση να αναγνωρίσουν έστω και δέκα τοπικά είδη ζώων και φυτών, αυτό φαίνεται πιο επιτακτικό από ποτέ!

Ο χειμώνας είναι μια εξαιρετική εποχή για να παρατηρήσετε τα ίχνη και τα σημάδια των ζώων, κυρίως των θηλαστικών και των πουλιών. Υπάρχει περισσότερη λάσπη γύρω - και μπορεί επίσης να υπάρχει χιόνι για να αποκαλύψει πατημασιές - και λιγότερη βλάστηση για να κρύψει άλλα σημάδια. Ωστόσο, αν δεν είναι πολύ φρέσκα, οι πατημασιές στο χιόνι μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση, διότι καθώς το χιόνι λιώνει σταδιακά, θολώνει το περίγραμμά τους. Οι πατημασιές θηλαστικών είναι οι πιο συχνά παρατηρούμενες στις εξοχές, ένα μεγάλο ποσοστό από αυτές θα ανήκει σε αγροτικά ζώα (δείτε την διπλανή εικόνα), ενώ στις πόλεις και τα χωριά,

οι σκύλοι και οι γάτες είναι πιο πολυάριθμες από κάθε άγριο ζώο, εκτός από τους αρουραίους και τα ποντίκια. 

Οι πατημασιές των πουλιών δεν είναι συνήθως πολύ εμφανείς, εκτός από το χιόνι, αν και τα ίχνη τόσο του φασιανού όσο και των κορακοειδών μπορούν εύκολα να αναγνωριστούν σε υγρή λάσπη από λακκούβες και λίμνες. Τα ερπετά και τα αμφίβια, φυσικά, δεν υπάρχουν το χειμώνα για
να αποτυπώσουν αποτυπώματα.

Η ανίχνευση ζώων είναι μια διασκεδαστική δραστηριότητα στη φύση για παιδιά, και μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Το καλύτερο είναι ότι δεν χρειάζεται να είστε ειδικός για να εντοπίσετε ζώα, αρκεί να είστε εφοδιασμένοι με κάποια περιέργεια για τον φυσικό κόσμο. Δείτε το ως μια ευκαιρία να μάθετε κάτι καινούργιο μαζί με τα παιδιά!

Ο χειμώνας τείνει να είναι η καλύτερη εποχή για να ψάξετε για ίχνη ζώων, καθώς το χιόνι και η υγρή λάσπη βοηθούν στη διατήρηση των αποτυπωμάτων και η χαμηλή βλάστηση είναι ακόμα αρκετά γυμνή.

Όταν αναγνωρίζετε ίχνη, να θυμάστε ότι το μέγεθος μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το τι έκανε το ζώο - τα ζώα που σκαρφαλώνουν σε μια όχθη, πηδούν ή τρέχουν μπορεί να έχουν γλιστρήσει, αφήνοντας μεγαλύτερα ίχνη. Σε σκληρότερο έδαφος, ορισμένα από τα πέλματα ή τα νύχια μπορεί να μην καταγράφονται.

Η σύγχυση είναι επίσης πιο πιθανή όταν πολλά ίχνη επιβάλλονται το ένα πάνω στο άλλο ή κοντά στο άλλο. Έτσι, είναι καλύτερο να βασίζετε την αναγνώρισή σας σε σαφή ίχνη. Όπου αυτό δεν είναι δυνατό, σκεφτείτε προσεκτικά τυχόν παράγοντες που μπορεί να περιπλέξουν την αναγνώρισή σας.

 

ΓΙΑΤΊ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΊΤΕ ΖΏΑ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ;

- Τα συνδέει με τη φύση με έναν πολύ άμεσο και πρακτικό τρόπο.

- Τους μαθαίνει να γνωρίζουν το περιβάλλον τους και τα πλάσματα που ζουν εκεί.

- Τους δίνει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης και μεθόδους επιστημονικής έρευνας.

- Τους δίνει την ευκαιρία να βιώσουν τη φύση τόσο με το σώμα όσο και με το μυαλό.

- Αποτελεί κίνητρο τόσο για εσάς όσο και για εκείνα να μάθουν για τα διάφορα είδη ζώων στην περιοχή σας.

- Δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να ηγηθούν και να λύσουν προβλήματα στη φύση.

- Είναι ένα κίνητρο για να βγουν έξω, όλες τις εποχές.

- Είναι διασκεδαστικό!

 

Η "μυστική" ιστορία της φωτογραφίας: Ένα αρπακτικό πτηνό ορμάει και αρπάζει ένα μικρό θηλαστικό που περπατάει στο χιόνι (παρατηρείστε τα ίχνη του που σταματούν στο σημείο συνάντησης και τα ίχνη από τα φτερά του αρπακτικού πτηνού)

ΠΏΣ ΝΑ ΕΝΤΟΠΊΖΕΤΕ ΖΏΑ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

Όταν σκεφτόμαστε την ανίχνευση ζώων, τα αποτυπώματα των ποδιών είναι συνήθως το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό. Ωστόσο, τα ζώα προσφέρουν πολλές άλλες ενδείξεις για το πού βρίσκονται. Αν κοιτάξετε προσεκτικά, μπορεί να βρείτε τρίχες, γούνα, φτερά, φωλιές, κρανία και οστά, ίχνη, σημάδια μάσησης καθώς και περιττώματα. Προσπαθήστε να ενεργοποιήσετε όσο το δυνατόν περισσότερες αισθήσεις, ενώ εξετάζετε τα στοιχεία:

- Μπορείτε να δείτε πού τα ελάφια έχουν τρίψει τα κέρατά τους;

- Ακούτε σκίουρους να θροΐζουν στα φύλλα;

- Μπορείτε να μυρίσετε το κούφιο δέντρο όπου κοιμάται ένα ζωάκι;

- Πώς αισθάνεστε το φτερό που βρήκατε στο δέρμα σας;

Ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε να ψάχνετε για ίχνη και άλλα σημάδια της ζωής των ζώων είναι τα σημεία όπου τα ζώα τρέφονται, πίνουν, κάνουν μπάνιο ή συγκεντρώνονται. Χρειάζεστε επίσης ένα καλό μέσο για να φανούν τα ίχνη. Το χιόνι διευκολύνει την παρακολούθηση των ιχνών και είναι ίσως το καλύτερο μέσο από όλα, αλλά η λάσπη και το υγρό χώμα είναι επίσης εξαιρετικές επιφάνειες. Τα υγρά δάση, τα σκιερά μονοπάτια και κοντά σε ρυάκια και όχθες ποταμών είναι μέρη όπου τα ζώα είναι πιθανό να βρίσκονται και να αφήνουν ίχνη.

Η ανίχνευση ζώων μπορεί να γίνει χωρίς καθόλου εξοπλισμό. Αλλά αν θέλετε να το εντείνετε ή αν δεν είστε σίγουροι για το πώς να αναγνωρίζετε διαφορετικά ίχνη, αυτά τα χρήσιμα εργαλεία είναι διασκεδαστικά:

·        Smartphone για την καταγραφή των ιχνών ή/και την αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο

·        Οδηγός πεδίου (σε περίπτωση που απλά προτιμάτε να κοιτάτε τα πράγματα σε ένα βιβλίο)

·        Ημερολόγιο της φύσης για να κρατάτε σημειώσεις και να κάνετε σχέδια των ιχνών. (Λειτουργεί καλύτερα όταν δεν κάνει πολύ κρύο έξω).

·        Μεγεθυντικός φακός, κιάλια, δυνατός φακός για εξερευνήσεις μετά το σκοτάδι

·        Λίστα ελέγχου για τα ζώα των οποίων τα ίχνη μπορεί να συναντήσετε. Φροντίστε να συμπεριλάβετε κάποια που είναι πιθανό να δείτε, καθώς και κάποια πιο ασυνήθιστα.

Αν είστε νέοι στην ανίχνευση ζώων, υπάρχουν πολλές πηγές στο διαδίκτυο, ακόμη και εφαρμογές για έξυπνα τηλέφωνα, που μπορούν να σας βοηθήσουν στην αναγνώριση ιχνών, σκουπιδιών, κρανίων και οστών. Ακολουθούν μερικά links για να ξεκινήσετε να μαθαίνετε να αναγνωρίζετε τα ίχνη στο χιόνι:

■Animal Tracks (Tracking Animals in the Snow!)  https://youtu.be/854O9tRCvMU

■How to Identify Animal Tracks - The Fair Glen Outdoor Classroom https://youtu.be/vMz0oWdHcFc

■Reading Animal Tracks in the Snow https://youtu.be/7hnkyvoNc78