8/52/43 ΘΕΜΑ: Οι Σκαντζόχοιροι και τα Σκαντζοχοιράκια του Φθινοπώρου
.jpg)
Το Φθινόπωρο είναι η περίοδος που μπορούμε να δούμε
Σκαντζόχοιρους και Σκαντζοχοιράκια να ψάχνουν τροφή μέσα στα ποικιλόχρωμα
πεσμένα φύλλα και στους αγρούς. Είναι η περίοδος που προσπαθούν να συσσωρεύσουν
λίπος και να ετοιμαστούν για τον χειμέριο ύπνο τους. Πιο χαριτωμένα είναι όμως
τα μικρά σκαντζοχοιράκια που προέρχονται από τα καλοκαιρινά ζευγαρώματα. Μετά
από 5 εβδομάδες κύηση και 6 εβδομάδες θηλασμό τα μικρά ξεκινούν να βρίσκουν
μόνα τους την τροφή τους και να περιπλανιόνται χωρίς την επίβλεψη της μητέρας
τους.
.jpg)
Σκαντζόχοιρος (Erinaceus concolor)
Ο σκαντζόχοιρος είναι πολύ συνηθισμένο είδος της χώρας μας.
Ζει σε αραιά δάση ή όπου υπάρχει χαμηλή βλάστηση. Στην Ελλάδα, προστατεύονται
από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 (ως προστατευμένο είδος).
Γνωρίστε καλύτερα τους Σκαντζόχοιρους
- o Οι αξιολάτρευτοι σκαντζόχοιροι έχουν δυσανεξία στη λακτόζη και μπορούν να πάθουν μια σοβαρή μόλυνση στο στομάχι αν φάνε γάλα ή τυρί.
- o Λόγω της κακής όρασης τους, οι σκαντζόχοιροι συνήθως βασίζονται στην ακοή και τη όσφρηση τους. Είναι νυκτόβια ζώα, έτσι οι αισθήσεις τους είναι προσανατολισμένες προς την νυχτερινή δραστηριότητα.
- o Η επιθυμητής τροφής τους είναι μικρά έντομα, σκουλήκια, σαλιγκάρια και σαρανταποδαρούσες.
- o Οι μητέρες τους τα προστατεύουν για τέσσερις έως επτά εβδομάδες, τα οποία μετά θα κάνουν το πρώτο τους ταξίδι για την αναζήτησης της τροφής τους.
- o Ένας σκαντζόχοιρος έχει περίπου 5.000-7.000 αγκάθια. Οι μύες κατά μήκος της πλάτης του μπορεί να ελέγξει τα αγκάθια του και σε απειλητικές καταστάσεις να διπλώσει το σώμα του σε μια μπάλα ακανθώδης.
- o Οι Ευρωπαϊκοί σκαντζόχοιροι πέφτουν σε χειμέριο ύπνο στις φωλιές τους κατά τη χειμερινή περίοδο.
- o Ένας σκαντζόχοιρος μπορεί να τρέξει με ταχύτητα άνω των έξι ποδιών (περίπου 2 μέτρα) ανά δευτερόλεπτο.
- o Λαμβάνοντας υπόψη τη γεύση τους για τα παράσιτα των κήπων θεωρούνται φίλοι ενός κηπουρού και είναι ευπρόσδεκτοι στους κήπους.
- o Οι σκαντζόχοιροι έχουν κάποια φυσική ανοσία σε ορισμένους τύπους δηλητήριο φιδιού.
.jpg)
Πως ανακαλύπτουμε τους Σκαντζόχοιρους
Ο πιο ασφαλής τρόπος είναι να ανακαλύψουμε τα ίχνη του στην
λάσπη, ή τα περιττώματά του (φωτογραφία) σε κάποιο σημείο. Στο παραπάνω σχέδιο
βλέπετε ίχνη Σκαντζόχοιρου, σε σύγκριση με ίχνη Σκίουρου και ίχνη
Αγρο-ποντικού.
Εάν θέλετε να βοηθήστε τους σκαντζόχοιρους, κάντε τα
παρακάτω:
- o Μια γωνία στον κήπο ή στο κτήμα, άγρια (με χορτάρια, με ξύλα, κλπ) προσφέρει καταφύγιο, ασφάλεια και φυσικό φαγητό για τους σκαντζόχοιρους και τα άλλα άγρια ζώα.
- o Αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε φυτοφάρμακα, ποντικοφάρμακα ή χημικά για τους γυμνοσάλιαγκες.
- o Προσπαθήστε να παρέχετε ένα μπολ φρέσκο νερό καθημερινά ειδικά τις πολύ ζεστές ημέρες του καλοκαιριού.
- o Μπορείτε να αγοράσετε ή να φτιάξετε ένα ειδικό σπιτάκι για τους σκαντζόχοιρους. Μπορεί να το χρησιμοποιήσουν για να πέσουν σε χειμερία νάρκη (ύπνο) ή για να γεννήσουν (δείτε παρακάτω σχέδια).
- o Πριν καθαρίσετε τα χορτάρια να ελέγχετε πάντα εάν υπάρχουν σκαντζόχοιροι.
- o Εάν χρησιμοποιείται δίχτυα στον κήπο σας, βάζετε τα τουλάχιστον 30 εκατοστά πάνω από το έδαφος ώστε να μπορούν να περνάνε άνετα από κάτω.
- o Εάν έχετε λίμνη ή πισίνα, φροντίστε να φτιάξετε κάτι σαν ράμπα ώστε να μπορούν να βγουν από το νερό. Οι σκαντζόχοιροι είναι καλοί κολυμβητές αλλά μπορεί να παγιδευτούν και να πνιγούν.
- o Μην τα ταΐζετε. Αφήστε τους σκαντζόχοιρους να μπορούν να επιβιώνουν μόνοι τους χωρίς εσάς, ειδάλλως μπορεί να τους κάνετε να εξαρτώνται από εσάς και να μην μπορούν να επιβιώσουν μόνοι τους.
Φτιάξτε ένα σπιτάκι για Σκαντζόχοιρο
Οδηγός βήμα προς βήμα
Βήμα 1 Κατανοήστε
τις βασικές αρχές ενός σπιτιού για σκαντζόχοιρο.
Θα πρέπει να έχουν ένα μεγάλο διαμέρισμα που να είναι
μονωμένο από το κρύο και τη ζέστη, με ένα μικρότερο διάδρομο εισόδου που θα
προστατεύει τους σκαντζόχοιρους σας από ασβούς, σκύλους ή άλλα αρπακτικά.
Βήμα 2 Κατασκευάστε το Σκαντζο-σπίτι!
Κόψτε τμήματα κοντραπλακέ όπως φαίνεται στο διάγραμμα και ενώστε
όλα τα κομμάτια μαζί εκτός από την οροφή.
Γεμίστε τον θάλαμο του Σκαντζο-σπιτιού σας με ένα στρώμα από
ξερά φύλλα (δείτε το video).
Οι σκαντζόχοιροι προτιμούν τα μικρά φύλλα όπως σημύδα, δρυς, κράταιγο ή
φουντουκιά. Στη συνέχεια, βιδώστε την οροφή στο κουτί, ώστε να μπορείτε να την
αφαιρέσετε στο μέλλον για να καθαρίσετε το κουτί. Τοποθετήστε το στενό σωλήνα
αποχέτευσης στην τρύπα στο πίσω μέρος για αερισμό.
Βήμα 3 Βρείτε μια τοποθεσία
Τώρα που ολοκληρώσατε την κατασκευή του κουτιού σας, βρείτε
κάπου κατάλληλο μέρος για να το τοποθετήσετε. Πρέπει να βρίσκεται σε σκιερό και
ήσυχο σημείο όπου δεν θα ενοχλείται. Η μπροστινή είσοδος πρέπει να είναι μακριά
από τον άνεμο. Ένα ήσυχο μέρος του κήπου κάτω από πυκνή βλάστηση ή πίσω από ένα
υπόστεγο είναι ιδανικό.
Βήμα 4 Καλύψτε το εξωτερικό
Καλύψτε το εξωτερικό με ένα σωρό από ξυλώδη μοσχεύματα και
φύλλα κήπου. Μπορείτε επίσης να το καλύψετε με χώμα, αρκεί η οπή εισόδου και ο
σωλήνας εξαερισμού να είναι καθαροί.
Βήμα 5 Φροντίστε το Σκαντζο-σπίτι.
Πρέπει να καθαρίζετε το σπίτι του σκαντζόχοιρου, κάθε ένα ή
δύο χρόνια. Μπορείτε να το κάνετε αυτό τον Απρίλιο, μετά τη χειμερία νάρκη
τους, αλλά πριν αρχίσουν οι σκαντζόχοιροι να έχουν μωρά. Ωστόσο, η ιδανική
εποχή είναι τον Οκτώβριο πριν πέσουν σε χειμερία νάρκη.
Βήμα 6 Παρακολούθηση του σπιτιού του σκαντζόχοιρου σας.
Αν θέλετε να μάθετε αν χρησιμοποιείται το κουτί σας, βάλτε
κάτι μπροστά από την είσοδο που δεν θα το πάρει ο αέρας αλλά μπορεί να
μετακινηθεί εύκολα από έναν σκαντζόχοιρο, σαν ένα κομμάτι εφημερίδας. Εάν ένας
σκαντζόχοιρος είναι στο σπίτι, θα το διαπιστώσετε γιατί θα έχει μετακινηθεί το
αντικείμενο.
Παρακολουθήστε εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=-YGWW_39LRk&t=25s
σύντομο video
για την κατασκευή.
Βασικές Πρώτες Βοήθειες για Σκαντζόχοιρο
Εάν ένας σκαντζόχοιρος βρεθεί στο φως της ημέρας, τότε αυτό είναι συνήθως ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Οι σκαντζόχοιροι είναι νυχτόβιοι και δεν βγαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας για να ξαπλώσουν στον ήλιο. Η ενόχληση της φωλιάς του είναι μια συνηθισμένη αιτία, αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες. Είναι πιθανό να έχει μείνει ορφανός, να είναι τραυματισμένος, δηλητηριασμένος ή με υποθερμία και πεινασμένος, επομένως η βοήθειά μας είναι ουσιώδης. Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια τραυματισμού, θα πρέπει να ακολουθούνται οι ακόλουθες οδηγίες:
Βεβαιωθείτε ότι ο σκαντζόχοιρος διατηρείται ζεστός, τοποθετώντας τον σε γερό κουτί με ψηλές (μεγάλες) πλευρές, στρωμένο καλά με εφημερίδες. Τοποθετήστε δίπλα στον σκαντζόχοιρο ένα μπουκάλι με ζεστό νερό που έχει τυλιχθεί καλά με μια πετσέτα και σκεπάστε με μια ακόμη πετσέτα. Αφήστε αρκετό χώρο για να μπορεί να απομακρυνθεί ο σκαντζόχοιρος και να μην εφάπτεται στο ζεστό μπουκάλι. Βεβαιωθείτε ότι το μπουκάλι παραμένει ζεστό, δεν πρέπει να κρυώσει.
Προσφέρετε στον σκαντζόχοιρο να πιεί νερό ή LECTADE (ενυδατικό διάλυμα για αφυδατωμένα ζώα που περιέχει γλυκόζη) - ΠΟΤΕ γάλα καθώς αυτό μπορεί να του προκαλέσει εντερίτιδα.
Κρατήστε τον στο κουτί σε ένα ζεστό, σκοτεινό, ήσυχο μέρος, καλυμμένο με συρμάτινο πλέγμα και ύφασμα, για να προστατεύεται από τις μύγες. Επικοινωνείστε αμέσως με ένα Κέντρο Διάσωσης Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ, κλπ). Κατά την μεταφορά του, φροντίστε να είναι πολύ καλά συσκευασμένος διότι με τα δόντια και με τα νύχια μπορεί να «αποδράσει».
Ο κύριος εχθρός του σκαντζόχοιρου είναι τα χημικά
παρασιτοκτόνα. Συγκεκριμένα, τα έντομα που πεθαίνουν από τα παρασιτοκτόνα και
στη συνέχεια τα καταναλώνει ο σκαντζόχοιρος προκαλούν πεπτικές διαταραχές στον
σκαντζόχοιρο και σε πολλές περιπτώσεις θάνατο. Μια ακόμα απειλή για τον
σκαντζόχοιρο αποτελεί το αυτοκίνητο κυρίως όταν ο σκαντζόχοιρος προσπαθεί να
περάσει το δρόμο τις νυχτερινές ώρες και δυστυχώς δεν τον έχει δει ο οδηγός.
Στατιστικά το 2019, η ΑΝΙΜΑ παρέλαβε 154 σκαντζόχοιρους και
τα αίτια ήταν: α) ασθένεια (ψώρα)
(60,) β) διάφορα ατυχήματα
(τροχαία-σκύλοι κτλ) (40), γ) ορφανά
(46), δ) εξάντληση (5), ε) αιχμαλωσία (3).
Διαβάστε πολύ ενδιαφέροντα για τον Σκαντζόχοιρο εδώ:
Σκαντζόχοιρος: από τον μύθο στη λαϊκή παράδοση https://www.willowisps.gr/main/-/23/11/2018
Σκαντζόχοιρος - Ζώο πνεύματος, συμβολισμός και νόημα https://el.sr76beerworks.com/hedgehog-spirit-animal
Σκαντζόχοιρος http://www.polignosi.com/cgibin/hweb?-A=5358&-V=limmata
Erinaceus europaeus: https://www.wildlifetrusts.org/wildlife-explorer/mammals/european-hedgehog?fbclid=IwAR3v_QkIsvNBqlr_YI0uFzi9YV0FD_GBJ9SC4gC4u1-NBhoSqBMROg9RfxY