Η Παγκόσμια Ημέρα Αποδημητικών Πουλιών (WMBD) επιδιώκει να
ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό σχετικά με τα αποδημητικά πουλιά και τις
προκλήσεις που αφορούν στη διατήρησή τους. Η εκστρατεία αυτή τονίζει την κρίσιμη
σημασία της διεθνούς συνεργασίας και ενθαρρύνει την ανάληψη δράσεων σε εθνικό
και τοπικό επίπεδο για την προστασία των μεταναστευτικών πτηνών και των
οικοτόπων τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Παγκόσμια Ημέρα Αποδημητικών
Πουλιών αποτελεί τη μοναδική διεθνή εκστρατεία που εορτάζεται δύο φορές τον
χρόνο, τα δεύτερα Σάββατα του Μαΐου και του Οκτωβρίου, αναδεικνύοντας έτσι το
παγκόσμιο φαινόμενο της μετανάστευσης των πουλιών. Η διπλή αυτή ετήσια
διοργάνωση αντικατοπτρίζει τον κυκλικό χαρακτήρα της μετανάστευσης, καθώς και
το γεγονός ότι οι περίοδοι αιχμής της μετανάστευσης διαφέρουν μεταξύ του
βόρειου και του νότιου ημισφαιρίου. Επιπλέον, ο διήμερος εορτασμός παρέχει σε
περισσότερους ανθρώπους την ευκαιρία να συμμετάσχουν και να ενημερωθούν για τα
αποδημητικά πουλιά κατά τις περιόδους αιχμής της μετανάστευσης σε διάφορα μέρη
του πλανήτη.
Το θέμα για την WMBD 2025
Κοινόχρηστοι χώροι: Πόλεις και κοινότητες φιλικές προς τα
πουλιά
Η Παγκόσμια Ημέρα Αποδημητικών Πουλιών 2025 προάγει την
ανάγκη για μια αρμονική συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπων και πουλιών, με έμφαση στη
δημιουργία κοινοτήτων και πόλεων που σέβονται και υποστηρίζουν την παρουσία των
πτηνών. Η εκστρατεία στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τις δυσκολίες που
αντιμετωπίζουν τα αποδημητικά πουλιά εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και
της αστικής ανάπτυξης, προωθώντας παράλληλα τη διατήρηση και τη δημιουργία
φιλικών προς τα πουλιά περιβαλλόντων εντός των δομημένων μας περιοχών. Στο
πλαίσιο αυτό, θα επιδιωχθεί η υποστήριξη ποικίλων δράσεων από τους πολίτες,
όπως η φύτευση αυτοφυών λουλουδιών και η δημιουργία κήπων, καθώς και η
μετατροπή αστικών χώρων σε καταφύγια για τα μεταναστευτικά πουλιά. Επιπλέον, θα
δοθεί έμφαση στην προώθηση της τοπικής και παγκόσμιας συνεργασίας στον αστικό
σχεδιασμό, με στόχο την ενσωμάτωση πράσινων και μπλε χώρων, καθώς και άλλων
πρακτικών που ωφελούν τα πουλιά.
Βασικά Μηνύματα
Είτε ζούμε στην πόλη είτε στην ύπαιθρο, κάθε κοινότητα έχει
τη δυνατότητα να υποστηρίξει τα μεταναστευτικά πουλιά υιοθετώντας πρακτικές
φιλικές προς αυτά. Αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία υγιών οικοτόπων, την
εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων για την αποφυγή συγκρούσεων, τη μείωση της
ρύπανσης και την εξασφάλιση άφθονων πηγών τροφής για τα πουλιά.
Η άναρχη αστική επέκταση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια
οικοτόπων και, κατ’ επέκταση, στη μείωση των περιοχών φωλιάσματος και διατροφής
των πτηνών, των πηγών τροφής και των καταφυγίων τους, θέτοντας σε σοβαρό
κίνδυνο την επιβίωση των μεταναστευτικών πτηνών.
Τα μη ενδημικά είδη, όπως οι οικόσιτες γάτες και τα ξενικά
φυτά, διαταράσσουν την ισορροπία των οικοσυστημάτων, εισάγοντας νέους θηρευτές
και αυξάνοντας τον ανταγωνισμό για τους πόρους που είναι απαραίτητοι για την
επιβίωση των πουλιών.
Οι θανατηφόρες συγκρούσεις με κτίρια και τζάμια
επιδεινώνονται από τη φωτορύπανση που προκαλούν οι αστικές κατασκευές, τις
αντανακλάσεις που αποπροσανατολίζουν τα πουλιά και τα μεγάλα κτίρια χωρίς
διακριτά πλαίσια. Ακόμη, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως η ομίχλη και η
βροχή, μπορούν να μειώσουν την ορατότητα των πτηνών στις αστικές κατασκευές,
αυξάνοντας τον κίνδυνο σύγκρουσης με κτίρια που δεν έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα
την ασφάλεια των πτηνών.
Μπορούμε να συνεργαστούμε για να κάνουμε τις πόλεις και τις
κοινότητές μας πιο ασφαλείς για τα πουλιά. Μέσω της συνεργασίας με γείτονες,
σχολεία, προσκόπους και τοπικές οργανώσεις, μπορούμε να ενημερώσουμε τις
κοινότητές μας για τα μεταναστευτικά πουλιά. Η γνώση και η συνεργασία
συμβάλλουν στη δημιουργία και την αποκατάσταση οικοτόπων που ανταποκρίνονται
στις ανάγκες των πουλιών, διασφαλίζοντας έτσι την προστασία τους.
Ο βιώσιμος πολεοδομικός σχεδιασμός αποτρέπει την άλογη
αστική εξάπλωση και δημιουργεί διασυνδεδεμένους πράσινους και μπλε χώρους που
παρέχουν ζωτικής σημασίας ενδιαιτήματα για τα μεταναστευτικά πουλιά, όπου
μπορούν να φωλιάζουν, να ανεφοδιάζονται ενεργειακά και να βρίσκουν καταφύγιο.
Είναι σημαντικό όχι μόνο να βελτιωθούν οι υπάρχουσες πόλεις, αλλά και να δοθεί
προτεραιότητα σε προληπτικές στρατηγικές για την ανάπτυξη βιώσιμων αστικών
περιβαλλόντων από το αρχικό στάδιο του σχεδιασμού.
Η παγκόσμια συνεργασία και η αμοιβαία κατανόηση είναι
απαραίτητες. Όπως ακριβώς τα πουλιά μεταναστεύουν πέρα από τα σύνορα, έτσι και
εμείς οφείλουμε να συνεργαστούμε σε διεθνές επίπεδο και να δημιουργήσουμε
ασφαλείς σταθμούς κατά μήκος των μεταναστευτικών τους διαδρομών, οι οποίες
διασχίζουν χώρες, σύνορα, βουνά, ερήμους, πόλεις, αγροτικές περιοχές και
θάλασσες.
Πρέπει να επαναφέρουμε τη φύση στις πόλεις και τις
κοινότητές μας, ενθαρρύνοντας την επανεγκατάσταση αυτοφυών φυτών και
προσαρμόζοντας την ανάπτυξη έτσι ώστε να υποστηρίζεται καλύτερα το φυσικό
περιβάλλον. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες και τα τεχνητά τοπία συμβάλλουν στην
απώλεια της βιοποικιλότητας και στη μείωση των πληθυσμών των μεταναστευτικών
πουλιών, ένα γεγονός που τελικά βλάπτει το οικοσύστημά μας και εμάς τους
ίδιους.
Όλοι μας καλούμαστε να διαδραματίσουμε έναν ενεργό ρόλο στην
υποστήριξη των μεταναστευτικών πουλιών! Είτε μειώνοντας τη χρήση φυτοφαρμάκων
στον κήπο μας είτε συνεργαζόμενοι με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους
πολεοδόμους, μπορούμε συλλογικά να συμμετάσχουμε και να προωθήσουμε τη
διατήρηση των πουλιών.
Αναλάβετε δράση!
10 εκκλήσεις για δράση για πόλεις και κοινότητες φιλικές
προς τα πουλιά
- Φυτέψτε
γηγενείς κήπους: Αυτή η απλή ενέργεια παρέχει τροφή και καταφύγιο στα
πουλιά, ενώ παράλληλα υποστηρίζει σημαντικούς επικονιαστές όπως οι
πεταλούδες και οι μέλισσες. Τα γηγενή φυτά είναι προσαρμοσμένα στο τοπικό
σας οικοσύστημα, προσελκύουν τα πουλιά και συμβάλλουν στη δημιουργία ενός
υγιούς περιβάλλοντος για την άγρια ζωή.
- Κάντε
τα παράθυρά σας ασφαλή για τα πουλιά: Αναρίθμητα πουλιά χάνουν τη ζωή
τους κάθε χρόνο λόγω συγκρούσεων με παράθυρα. Χρησιμοποιήστε ειδικές
μεμβράνες, κουρτίνες ή τζάμια με σχέδια για να αποτρέψετε τα πουλιά να
μπερδέψουν τις αντανακλάσεις με τον ανοιχτό ουρανό. Υπάρχοντα κτίρια
μπορούν να εξοπλιστούν εκ των υστέρων με αυτές τις λύσεις, ενώ τα νέα
κτίρια μπορούν να σχεδιαστούν εξ αρχής με γνώμονα την ασφάλεια των πτηνών.
- Απενεργοποιήστε
τα περιττά φώτα: Ο τεχνητός φωτισμός διαταράσσει τα πρότυπα
μετανάστευσης των πουλιών και μπορεί να αποβεί μοιραίος. Χρησιμοποιήστε
φωτιστικά με σκίαστρα που κατευθύνουν το φως προς τα κάτω, τοποθετήστε
χρονοδιακόπτες και αισθητήρες κίνησης και σβήστε τα περιττά φώτα κατά τη
διάρκεια της νύχτας. Υποστηρίξτε πολιτικές που προάγουν τη διατήρηση του
φυσικού σκοταδιού.
- Δημιουργήστε
αυλές φιλικές προς τα πουλιά: Παρέχετε πηγές νερού, τοποθετήστε
τεχνητές φωλιές (χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά) και εξαλείψτε τη χρήση
φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων που βλάπτουν τα έντομα, τα οποία αποτελούν
βασική τροφή για πολλά πουλιά. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείτε ένα
ασφαλές καταφύγιο στην αυλή σας για την τοπική άγρια ζωή.
- Υποστηρίξτε
τον αειφόρο αστικό σχεδιασμό: Ενισχύστε πολιτικές που προωθούν τη
δημιουργία και τη διασύνδεση πράσινων και μπλε χώρων, τη δημιουργία
διαδρόμων άγριας ζωής και την προστασία "άγριων" περιοχών εντός
των αστικών ορίων. Αυτό συμβάλλει στη μείωση της καταστροφής των οικοτόπων
και δημιουργεί υγιή οικοσυστήματα τόσο για τα πουλιά όσο και για τους
ανθρώπους.
- Υποστηρίξτε
τα οικοδομικά πρότυπα φιλικά προς τα πουλιά: Ενθαρρύνετε την εφαρμογή
προτύπων φιλικών προς τα πουλιά στις νέες κατασκευές και τις ανακαινίσεις.
Τα κτίρια πρέπει να σχεδιάζονται με γνώμονα την ασφάλεια των πτηνών,
ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο συγκρούσεων με τα παράθυρα και παρέχοντας
ευκαιρίες για φωλιάσματα.
- Συνδεθείτε
με την κοινότητά σας: Συνεργαστείτε με γείτονες, σχολεία, προσκόπους,
επιχειρήσεις και την τοπική αυτοδιοίκηση για να δημιουργήσετε ένα δίκτυο
χώρων φιλικών προς τα πουλιά. Συμβάλλετε στη δημιουργία μιας διαρκούς
δέσμευσης για τη διατήρηση των πουλιών μεταξύ των ανθρώπων που ζουν στις
πόλεις ή κοντά σε αυτές.
- Ενεργοποιήστε
και εκπαιδεύστε: Εμπνεύστε την επόμενη γενιά! Οργανώστε ή συμμετάσχετε
σε εκδηλώσεις όπως η Παγκόσμια Ημέρα Αποδημητικών Πουλιών για να
ενημερώσετε τα παιδιά και τους γείτονες σχετικά με τα πουλιά και τις
προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Αυτό δημιουργεί μια μακροχρόνια δέσμευση
για τη διατήρηση.
- Προστασία
των θέσεων στάσης: Αυτές οι κρίσιμες περιοχές ανάπαυσης και διατροφής
για τα μεταναστευτικά πουλιά εξαφανίζονται. Υποστηρίξτε τις προσπάθειες
για τη διατήρηση των ενδιάμεσων σταθμών και των οικοτόπων τους στην
κοινότητά σας και σε διασυνοριακό επίπεδο.
- Κρατήστε
τις γάτες μέσα στο σπίτι: Οι οικόσιτες γάτες είναι αποτελεσματικοί
θηρευτές που αποτελούν σημαντική απειλή για τους πληθυσμούς των πτηνών. Η
διατήρηση των γατών σε εσωτερικούς χώρους προστατεύει τα πουλιά και άλλα
είδη άγριας ζωής. Εξετάστε το ενδεχόμενο να δημιουργήσετε ασφαλείς
εξωτερικούς χώρους, όπως προστατευμένες βεράντες, ώστε η γάτα σας να
απολαμβάνει την ύπαιθρο χωρίς να βλάπτει την άγρια ζωή.
