51. Με την μάσκα στα ρηχά

 51-52-34 ΘΕΜΑ: Με την μάσκα στα ρηχά

Ξεκινώντας να γράψω γι’ αυτήν την καλοκαιρινή εξερεύνηση, έκανα μια αναδρομή στις παιδικές μου αναμνήσεις, όταν περνούσα ώωωωρες «με την μάσκα στα ρηχά» και διαπίστωσα ότι κολυμπούσα σε έναν «παραδεισένιο» βυθό. Με μερικά τινάγματα των βατραχοπέδιλων βρισκόμουν σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον που μπορούσα να παρατηρήσω δεκάδες ζωντανούς οργανισμούς της θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας.

Η παραλία «μου» με κροκάλες συνέχιζε και μέσα στην θάλασσα και μετά από καμιά δεκαριά βήματα βρισκόμουν στην αμμουδιά. Δεξιά και αριστερά υπήρχαν 4-5 μεγάλοι βράχοι, που άλλοτε ήταν μέσα και άλλοτε έξω από το νερό (παλίρροια) και λίγο πιο μέσα, στα δύο μέτρα βάθος, μια φυκιά, ριζωμένη σε μια μεγάλη βράχινη πλάκα. Έτσι σε μια μικρή περιοχή μπορούσα να εξερευνήσω όλους τους τύπους του Μεσογειακού βυθού: βραχώδη και αμμουδερό βυθό καθώς και ένα μικρό λιβαδάκι Ποσειδωνίας.

Πριν μπω, έριχνα μια ματιά στα βραχάκια για να δω τα Καβουράκια(1) που έτρεχαν να κρυφτούν, περνώντας πάνω από τις Πεταλίδες(21) και συγχρόνως γαργαλούσαν τα πόδια μου οι μικρές διαφανείς Γαριδούλες(20). Με προσεκτικά βήματα για να μην πατήσω κανέναν Αχινό(22) έφτανα μέχρι το νερό στα γόνατα και φορούσα την μάσκα μου. Με το που έβαζα το κεφάλι μέσα, μερικοί Κοκωβιοί(3) και καμιά Σαλιάρα(2) ήταν τα πρώτα ψαράκια που με καλωσόριζαν!  Στα «σύνορα» μεταξύ των πετρών και της άμμου συναντούσα τους πολύχρωμους Γύλους(5), παρέα με μερικά μικρά Σπαράκια(16), που όταν κουνούσα κάποια πέτρα, σκεπασμένη με τα χαριτωμένα Acetabularia(23), έκαναν πάρτι!!  Σε λίγο βρισκόμουν πάνω από τον αμμώδη βυθό και απολάμβανα το προσεκτικό ψάξιμο της Κουτσομούρας(10), σε μικρές ομάδες, που ακολουθούσαν οι Μουρμούρες(11) και λίγο πιο βαθιά μια ντροπαλή Σουπιά(12) έφευγε γρήγορα τρομοκρατώντας μια υπομονετική Γλώσσα(19) που αποκάλυπτε την καμουφλαρισμένη θέση της.

Λίγο πιο βαθιά, και πηγαίνοντας προς την Φυκιά(28) οι κάτοικοι του βυθού αποκτούσαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον!  Οι Παπαδίτσες(6) κολυμπούσαν κοπαδιαστά κοντά στα φύκια και μαζί τους παρέες από μικρά Μελανουράκια(9) και έναν όμορφο Κακαρέλο(7). Φευγαλέα το μάτι μου έπιανε μια ομάδα από μεγαλούτσικα Κεφαλόπουλα(4) να κολυμπάνε γρήγορα ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του νερού και λίγο πιο μακριά φαινόταν μια ομάδα από Σάλπες(8) να βόσκουν τα χορταρικά τους. Στον βυθό ο Αστερίας(17) δεν μπορούσε να κρυφτεί, αλλά μερικά κοχύλια δίπλα σε ένα βραχάκι μαρτυρούσαν το θαλάμι ενός Χταποδιού(15) και τραβούσαν την περιέργεια μιας Πέρκας(13) που περνούσε αδιάφορα δίπλα σε ένα ακίνητο Ολοθούριο(18) μισοκρυμένο στα πυκνά Φαιοφύκη(27).

Η βόλτα τέλειωνε συνήθως με ένα μακροβούτι για να δω από κοντά δυό θαλάσσιες Ανεμώνες(26) Heteractis aurora που έπειζαν κρυφτούλι μπαινο-βγαίνοντας στην κρυψώνα τους και έναν νωχελικό κάβουρα Ερημίτη(24) να σέρνει το κοχύλι του. 

Η παρουσία πολλών Κολιτσιάνων(25) προσκολλημένων στα βραχάκια κοντά στην παραλία με έκανε πάντα προσεκτικό διότι είχα υποστεί το οδυνηρό τους ακούμπισμα. Προσοχή! σε τέτοια περίπτωση έχουμε πόνο σαν κάψιμο, κοκκίνισμα και αποτύπωση στο δέρμα και σε περίπτωση αλλεργίας «πολλά περισσότερα»! Γι’ αυτό απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα πλοκαμάκια με άφθονο θαλασσινό νερό, με κάποιο αντικείμενο (π.χ. πλαστική κάρτα) και βάλτε κρύες κομπρέσες για ανακούφιση και κομπρέσες με ξυδόνερο ή καλύψτε την περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Σε περίπτωση έντονων συμπτωμάτων ζητείστε ιατρική βοήθεια!

 

ΔΕΙΤΕ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ την σύντομη παρουσίαση του Παναγιώτη Λατσούδη, "Ρηχά (35 είδη των ελληνικών θαλασσών)": https://youtu.be/YqQ0egLFfmc?si=0KZBSih_vzLYuKBI . 

35 διαφορετικά είδη ψαριών και άλλων ζώων των ελληνικών θαλασσών σε μια σύντομη παρουσίαση (~3,5’). Οι λήψεις έγιναν σε ρηχά νερά της Αττικής και του Κορινθιακού.

«Μασκάδα»: Εξερεύνηση της θάλασσας με μάσκα και αναπνευστήρα

Το κολύμπι στη θάλασσα με μάσκα και αναπνευστήρα είναι μια εύκολη, χαλαρωτική και διασκεδαστική δραστηριότητα, ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το να επιπλέετε στο νερό, να κινείστε αργά και να αναπνέετε αβίαστα σας δίνει μια μοναδική ευκαιρία να ανακαλύψετε και να εξερευνήσετε την ομορφιά του θαλάσσιου κόσμου. Αυτό το είδος εξερεύνησης δεν εξαρτάται από την ύπαρξη ακριβού εξοπλισμού και είναι εφικτό για κάθε ηλικία και μάλιστα για όλη την οικογένεια.

Οδηγίες για μια καλή «μασκάδα»

Λίγα λόγια για τον εξοπλισμό σας

Θα χρειαστείτε μάσκα και αναπνευστήρα. Θα πρέπει επίσης να είστε προσεκτικοί στην επιλογή της μάσκας σας. Για να βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλη για εσάς, καλό είναι να τη δοκιμάσετε χωρίς τον ελαστικό ιμάντα κεφαλής και, εισπνέοντας, να βεβαιωθείτε ότι στερεώνεται στη σωστή θέση στο πρόσωπό σας. Όταν επιστρέψετε στο σπίτι με τη νέα σας μάσκα, φροντίστε να τρίψετε το γυαλί της με οδοντόκρεμα (όχι τζελ) και να την πλύνετε με άφθονο ζεστό νερό. Όσον αφορά τον αναπνευστήρα, συνιστάται ένα μαλακό επιστόμιο. Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια μάσκα full face. Μουστάκι και μούσι είναι εχθροί της στεγανότητας γι’ αυτό μπορεί να βολέψει η full face. Διαβάστε πληροφορίες και λεπτομέρειες εδώ: https://mantarayadvocates.com/traditional-vs-full-face-snorkeling-mask/

Η χρήση πτερυγίων κάνει το κολύμπι ευκολότερο και πιο ξεκούραστο, επειδή σας επιτρέπουν να κολυμπάτε έχοντας τα χέρια σας ελεύθερα και επίσης σας επιτρέπουν να βουτάτε κοντά στο βυθό της θάλασσας. Παρ' όλα αυτά, τα χρειάζεστε πραγματικά σε περιοχές με ισχυρά ρεύματα.

Για να αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο και την υποθερμία, καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε μια ελαφριά στολή κατάδυσης, αλλά και ένα ειδικό μπλουζάκι για θαλάσσια σπορ, με προστασία ακτίνων UV, μπορεί να προστατέψει μεγάλους και παιδιά πολύ αποτελεσματικά. Η στολή κατάδυσης είναι σχεδόν αναπόφευκτη όταν κολυμπάτε σε κρύα νερά και απολύτως απαραίτητη κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Ένα αδιάβροχο ρολόι (αδιάβροχο σε βάθος τουλάχιστον μέχρι 10 μέτρα) είναι επίσης απαραίτητο, ώστε να μπορείτε να χρονομετρήσετε τη διάρκεια της κολύμβησης και να μην εκτεθείτε για πολύ ώρα στον ήλιο ή να μην υποφέρετε από υποθερμία.  Καθώς συνεχίζετε να κολυμπάτε και να ανακαλύπτετε όλο και περισσότερους κρυμμένους "θησαυρούς" του κόσμου της θάλασσας, μπορεί να βρεθείτε πολύ μακριά από το σημείο από το οποίο ξεκινήσατε.  Θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι η απόσταση που έχετε ήδη διανύσει είναι μόνο το πρώτο μισό του ταξιδιού σας - πρέπει να επιστρέψετε στο σημείο αφετηρίας σας!

Τι κάνουμε στην παραλία

Θα πρέπει να βάζετε αντηλιακό για να μην πάθετε ηλιακό έγκαυμα. Στη συνέχεια θα πρέπει να πλύνετε καλά τα χέρια σας γιατί αν το αντηλιακό έρθει σε επαφή με το γυαλί της μάσκας δεν θα μπορείτε να βλέπετε καθαρά μέσα από αυτό.  Ελέγξτε τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή όπου σκοπεύετε να κάνετε την βόλτα σας με την μάσκα.  Ελέγξτε την κλίση της ακτής και λάβετε υπόψη τη δράση των κυμάτων και τυχόν ρεύματα.

Ένας πρακτικός τρόπος για να διατηρήσετε μια καθαρή μάσκα ενώ κάνετε κολύμβηση με αναπνευστήρα, είναι να φτύνετε στο γυαλί μέσα στη μάσκα και να το τρίβετε με τα δάχτυλά σας. Τοποθετήστε τη μάσκα και τον αναπνευστήρα στο πρόσωπό σας και ρυθμίστε τα σωστά, ενώ βρίσκεστε σε ρηχά νερά, ώστε να αποφύγετε προβλήματα αργότερα κατά τη διάρκεια της θαλασσινής εξερεύνησής σας με αναπνευστήρα.

Τι κάνουμε στο νερό

Αν φοράτε βατραχοπέδιλα, κρατήστε τα χέρια σας παράλληλα με το σώμα, ώστε να έχετε τη μικρότερη δυνατή αντίσταση στο νερό. Τα πόδια σας πρέπει να είναι σε ευθεία θέση χωρίς να λυγίζετε τα γόνατά σας. Προσπαθήστε να κάνετε ήπιες κινήσεις κάτω από το νερό για να μην σπαταλάτε την ενέργειά σας και να μην τρομάζετε τους κατοίκους!.

Μην ξεχνάτε να εξισορροπείτε την πίεση στα αυτιά σας κλείνοντας και φυσώντας τη μύτη σας, ενώ καταδύεστε σε βαθύτερα νερά. Διαφορετικά μπορεί να έχετε σοβαρό πόνο στα αυτιά σας εξαιτίας των διαφορών στην πίεση.

Αποφύγετε τις έντονες και απρόσεκτες κινήσεις με τα πτερύγιά σας κοντά στον πυθμένα: αυτό μπορεί να βλάψει πολλούς ζωντανούς οργανισμούς και το μικρο-περιβάλλον τους.

Τα "πρέπει" και "δεν πρέπει" της «μασκάδας»

-😏 Πριν από το κολύμπι με μάσκα και αναπνευστήρα, βεβαιωθείτε ότι έχετε εξοικειωθεί με τον νέο σας εξοπλισμό.

-😄 Μην κολυμπάτε μόνοι σας ή τουλάχιστον βεβαιωθείτε ότι κάποιος γνωστός σας γνωρίζει πού πρόκειται να «εξερευνήσετε» με μάσκα και αναπνευστήρα και πότε σκοπεύετε να επιστρέψετε.

-😟 Χαλαρώστε και προσπαθήστε να μην ξεπεράσετε τα όριά σας.

-😐 Προσπαθήστε να αποφύγετε το σώμα ή τα πτερύγιά σας να αγγίξουν οποιουσδήποτε ζωντανούς οργανισμούς (ζώα ή φυτά). Σε περίπτωση που αναποδογυρίσετε κατά λάθος μια πέτρα ή έναν μικρό βράχο, επαναφέρετέ τα στην αρχική τους θέση.

-😠 Μην συλλέγετε ζωντανά κοχύλια, καβούρια ή άλλους οργανισμούς.

-😘 Μην ενοχλείτε τους οργανισμούς που συναντάτε, ειδικά αν δεν γνωρίζετε αν είναι επιβλαβείς ή όχι.

-😯 Όσο λιγότερο κινείστε, τόσο περισσότερους οργανισμούς θα δείτε. Η ενοχλητική παρουσία μας στο νερό τους κάνει να κρύβονται ή να μένουν εντελώς ακίνητοι, προσπαθώντας να παραμείνουν αόρατοι. Τα ψάρια είναι ιδιαίτερα καλά στο να ανιχνεύουν την παρουσία μας από μακριά και συνήθως όταν το κάνουν αυτό, φεύγουν από την περιοχή.

-😡 Μην αφήνετε σκουπίδια στη θάλασσα ή στην παραλία.

Τι κάνουμε μετά την εξερεύνηση

Πλύνετε όλα τα μέρη του εξοπλισμού που χρησιμοποιήσατε με γλυκό νερό, ώστε να απομακρυνθεί το αλάτι ενώ είναι ακόμα βρεγμένα. Στη συνέχεια, αφήστε τα να στεγνώσουν σε σκιερό μέρος μακριά από το άμεσο ηλιακό φως.

Πριν επιστρέψετε στην «μασκάδα» μην ξεχάσετε να ελέγξετε τα ευαίσθητα μέρη του εξοπλισμού που μπορεί να έχουν υποστεί ζημιά ή να έχουν φθαρεί (π.χ. λαστιχένια μάσκα, αναπνευστήρας).

Τέλος, μην ξεχάσετε να έχετε μαζί σας έναν οδηγό αναγνώρισης των κατοίκων της θάλασσας.

Εντοπίσαμε το βιβλίο "Τα παράκτια Μεσογειακά ψάρια" που προτείνει μια μέθοδο πληροφόρησης και εκμάθησης των ειδών που ζουν στις θάλασσές μας, με πρακτικές κάρτες. Επίσης με λίγο ψάξιμο στο διαδίκτυο, μπορείτε να εντοπίσετε πολλά ακόμη όμορφα και χρήσιμα βιβλία για την θάλασσα όπως το «ΚΡΑΥΓΗ ΙΧΘΥΟΣ» των εκδόσεων Πατάκη https://www.patakis.gr/product/499641/vivlia-thetikes-kai-texnologikes-episthmes/Kraugh-ixthuos-Psaria-ton-ellhnikon-thalasson-Viologia-alieia-diaxeirish/ , «ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΤΗΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» των εκδόσεων Ιανός https://www.ianos.gr/ta-psaria-tis-elladas-0550857?gclid=CjwKCAjwjOunBhB4EiwA94JWsNM8PKvKOPE-MCVbg66rWOiDFWZWpsp5pvRXxeEAs0i4i8PVtikzHhoCs_cQAvD_BwE και πολλά ακόμη που ασχολούνται με τα ψάρια και το ψάρεμα ή με τα ψάρια και την μαγειρική τους.