44/52/27 ΘΕΜΑ: Σαύρες: οι μικροί απόγονοι των δράκων!
Οι σαύρες είναι συναρπαστικά πλάσματα που υπάρχουν εδώ και
εκατομμύρια χρόνια. Μπορεί να κυμαίνονται από μικροσκοπικά γκέκο μέχρι
γιγάντιους δράκους του Κομόντο και η προσαρμοστικότητά τους τις έχει καταστήσει
μια από τις πιο επιτυχημένες ομάδες ζώων στη Γη. Θα εξερευνήσουμε δέκα από τα
πιο ενδιαφέροντα γεγονότα για τις σαύρες. Από τις απίστευτες ικανότητές τους
μέχρι τη μοναδική συμπεριφορά τους, θα μάθετε γιατί αυτά τα πλάσματα ήταν τόσο
επιτυχημένα σε όλη την ιστορία. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν και ας εξερευνήσουμε
μερικά από τα πιο συναρπαστικά γεγονότα για τις σαύρες!
1. Οι σαύρες μπορούν να αποσπάσουν την ουρά τους. Ορισμένες σαύρες μπορούν να αποκολλήσουν την ουρά τους αν πιαστούν από κάποιο αρπακτικό. Αυτό τις βοηθά να ξεφύγουν γρήγορα. Αυτός ο αντιθηρευτικός μηχανισμός ονομάζεται αυτοτομία.
2. Οι χαμαιλέοντες αλλάζουν χρώμα! Ορισμένες σαύρες, όπως οι χαμαιλέοντες, αλλάζουν χρώμα. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι σαύρες το κάνουν αυτό.
Μπορεί να έχει να κάνει με τη
θερμοκρασία τους και μπορεί επίσης να αλλάζουν χρώμα ως τρόπος επικοινωνίας. Επίσης, τις βοηθάει να μην ξεχωρίζουν όταν
υπάρχουν θηρευτές.
3. Τα γκέκο έχουν μικροσκοπικές
τρίχες στα πόδια τους!
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς οι
σαύρες περπατούν στο ταβάνι ή στους τοίχους;
Τα γκέκο (σαμιαμίδια) έχουν μικροσκοπικές τρίχες στο κάτω μέρος των
ποδιών τους. Τα βοηθούν να κολλήσουν στα
πράγματα, γεγονός που τις κάνει εξαιρετικούς αναρριχητές.
4. Οι περισσότερες σαύρες μπορούν να κολυμπήσουν. Οι περισσότερες σαύρες έχουν την ικανότητα να κολυμπούν. Η πράσινη σαύρα Basiliscus basiliscus, της Ν. Αμερικής, μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο...Μπορεί να τρέξει στο νερό!
5. Η σαύρα Jaragua είναι η μικρότερη σαύρα στον κόσμο.
Η μικρότερη σαύρα είναι η σαύρα
Jaragua. Η ανάπτυξή τους φτάνει μέχρι
και τα 1,6 εκατοστά.
6. Η μεγαλύτερη σαύρα είναι ο δράκος του Κομόντο. Μπορούν να φτάσουν σε μήκος μέχρι και 2,6 μέτρα!
7. Οι σαύρες είναι ψυχρόαιμες. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να
ρυθμίσουν τη θερμοκρασία τους. Αντ'
αυτού πρέπει να κάθονται στον ήλιο για να ανεβάσουν τη θερμοκρασία τους.
8. Στις σαύρες αρέσει να τρώνε έντομα. Η αγαπημένη τροφή των σαυρών είναι τα έντομα. Τους αρέσουν οι γρύλοι, οι κάμπιες και οι μύγες! Και πολλά άλλα. Μια σαύρα μπορεί επίσης να βρεθεί να τρώει φυτά και φρούτα.
9. Ορισμένες σαύρες μπορούν να
ζήσουν για 50 χρόνια! Διαφορετικά
είδη σαυρών έχουν διαφορετική διάρκεια ζωής.
Ωστόσο, ορισμένες έχουν ζήσει για 50 χρόνια!
.jpg)
10. Οι χαμαιλέοντες μπορούν να κοιτάζουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις ταυτόχρονα!
Έχετε προσπαθήσει ποτέ να
κοιτάξετε αριστερά με το ένα μάτι και δεξιά με το άλλο; Είναι πραγματικά δύσκολο να το κάνετε! Οι χαμαιλέοντες μπορούν να κοιτάζουν προς
διαφορετικές κατευθύνσεις με ευκολία. Τα
μάτια τους διογκώνονται, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να κοιτάζουν δύο
διαφορετικά αντικείμενα ταυτόχρονα. Πρέπει
να είναι καλό για την πολυπραγμοσύνη!
Οι σαύρες της Ελλάδας: Eίναι
ακίνδυνες, δεν είναι δηλητηριώδεις [βίντεο]
Εδώ και χρόνια οι σαύρες και
ειδικά τα σαμιαμίδια και τα λιακόνια, δέχονται έναν ανελέητο πόλεμο, καθώς
υπάρχει μία τελείως ανυπόστατη φήμη ότι έχουν δηλητήριο και είναι επικίνδυνες
για τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με την Ελληνική
Ερπετολογική Εταιρία έχουν ακουστεί τα απίστευτα για αυτές τις σαύρες. «Ότι
δαγκώνουν, ότι άμα σε φτύσουν τυφλώνεσαι, ότι γεμίζεις σπυριά και πολλά άλλα.
Όλα αυτά τα χρόνια ένας τεράστιος αριθμός αυτών των πλασμάτων έχει εξολοθρευτεί
από εντομοκτόνα, μυγοσκοτώστρες, σκούπες, σφουγγαρίστρες, παντόφλες,
σαγιονάρες. Και είναι καιρός να μπει ένα τέλος».
Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν
δηλητηριώδεις σαύρες
Καμία σαύρα δεν έχει δηλητήριο,
καμία σαύρα δεν είναι τοξική, καμία σαύρα δεν είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο.
Αντιθέτως, όλες οι σαύρες τρέφονται κυρίως με βλαβερά για τον άνθρωπο έντομα
που σημαίνει ότι είναι χρήσιμα και ωφέλιμα ερπετά.
Μάλιστα η Ελληνική Ερπετολογική
Εταιρία δημιούργησε ένα τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σποτ με συντελεστές τον
Στάθη Νικολακόπουλο και το Media Lab του Δήμου Ηλιούπολης για την ηχογράφηση
και την μίξη του ήχου, τον Ηλία Ηλιάδη http://www.elischord.gr για το μοντάζ.
Σενάριο, κείμενα, εκφώνηση,
επιμέλεια project: Αγγελική Παναγιωτοπούλου
Βίντεο: Ηλίας Στραχίνης, Μαρία
Δημάκη, Γιάννης Ιωαννίδης
Οι σαύρες της Ελλάδας -Eίναι
ακίνδυνες, δεν είναι δηλητηρίωδεις [βίντεο]
Γιατί δεν πρέπει ΠΟΤΕ να διατηρούμε Σαύρες, σαν ζώα συντροφιάς!
Δεν είναι σπάνιο πλέον να
ενημερωνόμαστε από τα «μέσα» ότι βρέθηκε Ιγκουάνα να περιφέρεται, ή εγκαταλελειμμένη
σαύρα Γενειοφόρος Δράκος σε κουτί, κλπ αποτέλεσμα απόρριψης αυτών των σαυρών
από ανθρώπους που τα είχαν σαν κατοικίδια και τα βαρέθηκαν!
Ας δούμε ΓΙΑΤΙ δεν πρέπει να
διατηρούμε τις Σαύρες σαν κατοικίδια:
Α. Οι Σαύρες είναι άγρια ζώα Είτε εκτρέφονται σε αιχμαλωσία είτε
αιχμαλωτίζονται από τη φύση, οι σαύρες είναι άγρια ζώα, δεν είναι όπως τα
εξημερωμένα ζώα όπως οι γάτες και οι σκύλοι.
Ίσως γνωρίζετε ότι τα ερπετά συχνά
διατηρούνται σε περιβαλλοντικά ελεγχόμενες δεξαμενές (θερμότητα, φως, υγρασία),
αυτό συμβαίνει επειδή τα περισσότερα από αυτά δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν
διαφορετικά στα σπίτια μας. Ωστόσο, τα terrarium περιορίζουν τις κινήσεις τους και περιορίζουν τις
συμπεριφορές τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε στρες και προβλήματα
υγείας. Δυστυχώς, πολλά ερπετά καταλήγουν να πεθαίνουν εξαιτίας της αιχμαλωσίας
τους.
B. Παρά το γεγονός ότι χαρακτηρίζονται
ως κατοικίδια για αρχάριους, δεν είναι εύκολο να φροντίσετε τις σαύρες Στην φύση, οι Σαύρες έχουν πολυάσχολη ζωή
όπου κυνηγούν για τροφή, κοινωνικοποιούνται με άλλα ερπετά και μερικές φορές
ταξιδεύουν για πολλά χιλιόμετρα. Απαιτούν μεγάλους χώρους, ένα εύρος
θερμοκρασιών και πολλά άλλα πράγματα για να διατηρούνται ψυχικά και σωματικά
υγιή. Οι περισσότερες ασθένειες που μπορεί να υποστούν οι Σαύρες σε αιχμαλωσία
κατά τη διάρκεια της ζωής τους δεν υπάρχουν στη φύση, αλλά σχετίζονται με την
αιχμαλωσία τους.
Γ. Η αλληλεπίδραση με ερπετά
μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων Τα ερπετά, όπως οι χελώνες, οι σαύρες και
τα φίδια, μπορεί να μεταφέρουν σαλμονέλα, η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή
ασθένεια στους ανθρώπους. Τα παιδιά κάτω των 5 ετών, οι έγκυες και οποιοσδήποτε
είναι ανοσοκατεσταλμένος διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.
Δ. Οι σαύρες δεν πρέπει να
πωλούνται σε καταστήματα pet
shop. Σε μια εποχή που
υπάρχει η τάση να καταργηθεί το εμπόριο, ακόμα και κατοικίδιων ζώων, γιατί να
πωλούνται ερπετά; Τα ερπετά είναι
ευαίσθητα, έξυπνα, υπέροχα ζώα που μπορούν να νιώσουν πόνο, άγχος και στρες,
αλλά και ευτυχία και χαρά, όπως ακριβώς τα σκυλιά και οι γάτες. Τα ερπετά
αξίζουν την ίδια προσοχή και προστασία με τα αγαπημένα μας σκυλιά και τις
γάτες.
Ε. Τα Κέντρα Διάσωσης Αγρίων Ζώων επιβαρύνονται με ανεπιθύμητα ερπετά Γνωρίζατε ότι πολλά καταφύγια δεν δέχονται ερπετά επειδή δεν έχουν τους πόρους, την τεχνογνωσία ή το χώρο; Όταν ένα ερπετό που διατηρείται σε ένα σπίτι δεν είναι πια επιθυμητό, δεν υπάρχει πραγματικά μέρος για να πάει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλά ζώα να εγκαταλείπονται και να απορρίπτονται.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα
άγρια ζώα δεν μας ανήκουν, ανήκουν στην άγρια φύση!
Αιχμαλωτισμένα από τη φύση ή
εντατικά εκτρεφόμενα σε αιχμαλωσία, οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται τα
άγρια ζώα μπορούν να προκαλέσουν τεράστιο στρες και πόνο και να λειτουργήσουν
ως εκκολαπτήρια ασθενειών.
Πρέπει να εξασκούμε την κοινωνική
αποστασιοποίηση από τα άγρια ζώα. Η στενή επαφή μεταξύ των ανθρώπων και των
άγριων ζώων που είναι παγιδευμένα σε σκληρές συνθήκες αιχμαλωσίας είναι ένα
επικίνδυνο κοκτέιλ που μπορεί να οδηγήσει σε επιδημίες ασθενειών.
Η πανδημία του κοροναϊού αποκάλυψε
την επείγουσα ανάγκη να παραμείνουν τα άγρια ζώα στην άγρια φύση.
Πρέπει να μπει τέλος στην
ταλαιπωρία και την εκμετάλλευση των άγριων ζώων.
.png)
Το internet μας προσφέρει θησαυρούς γνώσεων
για τις Σαύρες και για όλα τα ερπετά και αμφίβια:
Η εξερεύνησή μας για τις Σαύρες, μπορεί να αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν προσεγγίσουμε 4 ιστοχώρους που βρήκαμε στο internet και δίνουν πληροφορίες για "σχετικούς" , αλλά και για "άσχετους"!
http://www.herpetofauna.gr/ Η εξειδικευμένη σελίδα του ερπετολόγου Ηλία Στραχίνη, γνωστού και από την τηλεοπτική σειρά ΑΓΡΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: https://www.ertflix.gr/series/ser.128936-agria-ellada
https://www.elerpe.org/a_homegr.php Ο χώρος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας που έχει σκοπό την προστασία και η μελέτη των ειδών ερπετών και αμφιβίων της Ελλάδας καθώς και των οικοτόπων τους.
Η ιστοσελίδα του Άτλαντα Ερπετών και Αμφιβίων της Ελλάδας!
Για πρώτη φορά στη χώρα μας, η
Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία οργανώνει, συμπληρώνει και επικαιροποιεί την διαθέσιμη
πληροφορία σχετικά με τα ερπετά και αμφίβια της πατρίδας μας, με σκοπό να
παραδώσει στο ευρύ κοινό, με ελεύθερη πρόσβαση, την πλέον επικαιροποιημένη βάση
δεδομένων για την χωρική κατανομή των ερπετών και αμφιβίων της Ελλάδας. Το έργο
υλοποιήθηκε το διάστημα 2018-2020 με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και
για αυτό εργάστηκε το σύνολο σχεδόν των Ελλήνων ερπετολόγων, μελών της
Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο
εγχείρημα το οποίο δεν έχει πραγματοποιηθεί έως τώρα για καμία άλλη ταξινομική
ομάδα στην Ελλάδα. Φιλοδοξία τους είναι αφενός η βάση να συμπληρώνεται ανά
τακτά διαστήματα καθώς νέες πληροφορίες γίνονται διαθέσιμες και αφετέρου το
εγχείρημα να φανεί χρήσιμο σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο πολίτη, από ανθρώπους
που ασχολούνται ενεργά με την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας μέχρι
τον απλό πολίτη που ενδιαφέρεται να γνωρίσει την ερπετοπανίδα της πατρίδας μας.
Στην εξερεύνησή μας για τις Σαύρες της Ελλάδας θέλω να ξεχωρίσω την σαύρα που σίγουρα όλοι μας έχουμε συναντήσει μέσα από ένα πολύ όμορφο κείμενο του Γιώργου Χριστουλάκη.
«Στην Κρήτη
τον λέμε ”σαμάμουθα”, είναι ο συγκάτοικος που έχει ή φίλους η εχθρούς, ανάλογα
με το μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων, σε κάθε περιοχή της Ελλάδας. Δεν ζει μονάχα στα σπίτια, αλλά και στην
εξοχή, άσχετο που δεν το βλέπουμε εμείς.
Βγαίνει συνήθως τα βράδια, με το άναμμα της λάμπας
Τη νύχτα κουρνιάζει η πίσω από μια ανθισμένη βοκαμβίλια, κάτω από τη γλάστρα του βασιλικού, σε σχισμές ραγισμένων τοίχων κλπ. Στην εξοχή κρύβεται σε κουφάλες δένδρων, σε σχισμές βράχων η κάτω από πέτρες. Στη φύση απλά δεν το βλέπουμε, γιατί όλη μέρα κρύβεται.
Λένε διάφορα για τα σαμιαμίδια. Λένε, άλλοι πως φέρνουν τύχη, άλλοι πως είναι δηλητηριώδη, άρα και επικίνδυνα.
Με τη λογική αυτή, άλλοι τα αφήνουν ελεύθερα, και άλλοι τα σκοτώνουν. Στην πραγματικότητα όμως, τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια!
Ούτε
δηλητηριώδη είναι, αλλά δεν μπορώ να πω, και πως φέρνουν καμιά σπουδαία
καλοτυχία, πέρα που μας απαλλάσσουν από τα βλαβερά έντομα, μύγες κουνούπια κλπ!
Είναι όμως
γεγονός, η μεγάλη συμπάθεια που έχουν στα σαμιαμίδια οι μοναχικοί και
εγκαταλειμμένοι άνθρωποι, κυρίως μεγάλης ηλικίας.
Σχεδόν τους
μιλάνε, τα χρειάζονται για παρέα, και πολλοί τα αποκαλούν και με…τα μικρά τους
ονόματα, αφού σε κάθε ένα έχουν βγάλει και από ένα όνομα!
Γεννάνε δυο
τρία πολύ μικρά αυγά συνήθως σε παλιές θυρίδες η σε σχισμές πετρόχτιστων
σπιτιών. Τον χειμώνα (Μάρτη έως Νοέμβρη)
είναι σε χειμερία νάρκωση.
Όταν
εμφανιστούν, δίνουν το ευχάριστο προμήνυμα του ερχομού του Καλοκαιριού, και
πλέον είναι αισθητή και η διακριτική παρουσία τους.
Θα τα δούμε
στα μπαλκόνια, μόλις ανάψουμε το φως, η μέσα τη λάμπα. Στη πραγματικότητα δεν τους αρέσει το φως,
γιατί βλέπουν τέλεια και στο σκοτάδι!
Απλά, η λάμπα τραβά τα έντομα, και αυτό τα σαμιαμίδια το γνωρίζουν, και
πάνε κοντά για αναζήτηση τροφής.
Επίσης είναι
αξιοθαύμαστο, το πως αναπληρώνουν την κομμένη ουρά τους, αλλά όμως όχι όμως
τόσο τέλεια όπως πριν, ούτε με τα προηγούμενα σχέδια.
Εκπληκτική
και η ικανότητά τους να προσαρμόζουν το χρώμα και τα σχέδια τους, ανάλογα το
περιβάλλον που ζουν
Τα
σαμιαμίδια, είναι από τα λίγα είδη σαύρας, που διαθέτουν και φωνή! Πολλές μπορούμε να ακούσουμε ΄ενα υπόκωφο
”κα-κα-κα-κα!” και αυτό είναι η χαμηλή φωνή τους.
Παλιά
πίστευαν πως κάποιες ασθένειες, κυρίως δερματικές, οφείλονται στον σαμάμουθα.
Έτσι μια
δερματική πάθηση που ξέφτιζε το δέρμα, κυρίως σε χέρια πρόσωπο λαιμό, πίστευαν
πως οφείλεται στο σαμιαμίδι.
”Αυτός έγινε
έτσι, και ξεφλούδισε, γιατί έχει φάει κατά λάθος σαμάμουθα”, έλεγαν κάποιοι
τότε.
Στην
πραγματικότητα όμως, αυτή ήταν μια πάθηση, ίσως είναι ένα είδος λύκου.
Μου άρεσε
πάντα να χαζεύω τα σαμιαμίδια ξαπλωμένος στο κρεβάτι μου, ειδικά τη στιγμή που
εκτοξεύονται και από δέκα η είκοσι εκατοστά, για να γραπώσουν την αμέριμνη μύγα
η πεταλουδίτσα!
Μπορούν να
πιάσουν το έντομο και στον αέρα! Μπορούν
να περιμένουν ώρες σε ετοιμότητα, μέχρι να βρουν την κατάλληλη στιγμή να
ορμήσουν στο θύμα.
Είναι
καταπληκτικοί και αξιοθαύμαστοι κυνηγοί εντόμων, και απαλλάσσουν το δωμάτιο από
δεκάδες ενοχλητικά έντομα κάθε βράδυ.
Εκπληκτικό
επίσης το πως καταφέρνουν και περπατάνε ανάποδα στο ταβάνι, και να τρέχουν
γρήγορα χωρίς να πέφτουν!
Ποικίλουν τα
αισθήματα των ανθρώπων για τα ερπετά αυτά.
Θα μπορούσα
όμως να πω, πως το επίπεδο ενός λαού, οι ευαισθησίες του, η καλοσύνη του,
φαίνονται ακόμα και πώς συμπεριφέρονται και στα μικρά αυτά αθώα ζωάκια!»
Σε αυτή την διεύθυνση https://youtu.be/r9MEQalLsgA μπορείτε
να παρακολουθήσετε το επεισόδιο της σειράς ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΡΠΕΤΟΠΑΝΙΔΑ #5 και να
μάθετε σε 7 λεπτά για τα Γκέκκο της Ελλάδας, τα Σαμιαμίδια.
Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζει και
μια σαύρα που είναι απίθανο να την έχει δει κάποιος και ζει στην Σάμο και στην
ΝΔ Πελοπόννησο. Είναι ο Χαμαιλέοντας, που μπορείτε να δείτε εδώ: https://youtu.be/AJvmSrkNpEI
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΡΠΕΤΟΠΑΝΙΔΑ #7.
