ΜΠΟΡΩ να το κάνω αυτό!
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να το κάνουμε αυτό... μαζί!
Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να κάνουν ένα μικρό, πράσινο βήμα
τη φορά για να φροντίζουν τη φύση στις δικές τους αυλές, μπαλκόνια, τάξεις και
κοινότητες, βλέπουν και βιώνουν από πρώτο χέρι ότι οι πράξεις τους ΜΠΟΡΟΥΝ και
κάνουν τη διαφορά. Και μπορούν να αισθάνονται αισιόδοξα, γνωρίζοντας ότι οι
δράσεις που αναλαμβάνουν την Ημέρα της Γης είναι κάτι που τα ίδια - και όλοι
μας - ΜΠΟΡΟΥΜΕ να κάνουμε, κάθε μέρα του χρόνου, σε όλους τους μικρούς και
μεγάλους κόσμους στους οποίους ζούμε.
Καθώς πλησιάζουμε σε μια ακόμη Ημέρα της Γης, είναι μια
καλή ευκαιρία να διδάξουμε στα παιδιά τη σημασία της φροντίδας του πλανήτη μας
- και να τα κάνουμε να συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες περιβαλλοντικής
διαχείρισης.
Η πρώτη Ημέρα της Γης πραγματοποιήθηκε στις Ηνωμένες
Πολιτείες στις 22 Απριλίου 1970, για να αναδείξει και να τιμήσει τα επιτεύγματα
του περιβαλλοντικού κινήματος. Ξεπηδώντας από τις ρίζες της διαμαρτυρίας και
του ακτιβισμού, η Ημέρα της Γης έγινε ένας ετήσιος παγκόσμιος εορτασμός και μια
ημέρα συνηγορίας και δράσης, τονίζοντας τη σημασία της διατήρησης των φυσικών
πόρων της Γης για τις μελλοντικές γενιές.
Στα σπίτια, τις τάξεις και τις κοινότητες σε όλο τον κόσμο,
γιορτάζουμε τα πάντα για την Ημέρα της Γης - αλλά είναι πραγματικά αρκετή μια
μέρα;
Όπως λέει και το ρητό, "Ένας Κούκος δεν φέρνει την
Άνοιξη...".
Η Ημέρα της Γης δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση, αλλά
ένα κάλεσμα για δράση, ώστε να υπερασπιζόμαστε τη Γη όλο το χρόνο - να κάνουμε
την Ημέρα της Γης κάθε μέρα. Αλλά πώς το κάνεις αυτό όταν είσαι παιδί; Και πώς
ξέρεις ότι οι ενέργειές σου κάνουν πραγματικά τη διαφορά για τον πλανήτη;
Τα μηνύματα γύρω από την κλιματική αλλαγή και τα
περιβαλλοντικά ζητήματα είναι δυνατά και διάχυτα - και οι νεότεροι μας ακούνε.
Τα τελευταία 12 χρόνια συνεργάζομαι με παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς για να
διευκολύνω το υπαίθριο παιχνίδι και τα προγράμματα μάθησης που εμπνέονται από
τη φύση σε χώρους προσχολικής ηλικίας, σχολεία και κοινότητες σε όλο τον κόσμο.
Μέσα από τη δουλειά μου, παρατηρώ όλο και πιο συχνά ότι τα παιδιά αισθάνονται
ανήσυχα και αβοήθητα για την "κατάσταση του περιβάλλοντος". Αν και
συχνά είναι πολύ μικρά για να κατανοήσουν πλήρως την πολυπλοκότητα της
κλιματικής μας κρίσης, τα παιδιά έχουν επίγνωση της σοβαρότητάς της.
Ωστόσο, το ζήτημα μπορεί μερικές φορές να μοιάζει πολύ
ΜΕΓΑΛΟ και συντριπτικό για τα παιδιά ώστε να αισθάνονται ότι είναι ικανά να
έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο. Έχω παρατηρήσει ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα
μικρά παιδιά που μπορεί να μην έχουν την ελευθερία να εξερευνήσουν την ύπαιθρο
ή που μπορεί να μην έχουν εύκολη πρόσβαση σε χώρους πρασίνου κοντά στο σπίτι
τους. Είναι εύκολο να νιώσουν αποκομμένοι από τα περιβαλλοντικά ζητήματα,
ειδικά αν τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα μεγαλύτερα προβλήματα ως μακρινά και
άσχετα με το άμεσο περιβάλλον τους.
Συχνά σκέφτονται (και ανησυχούν): "Τι διαφορά μπορώ
πραγματικά να κάνω;".
Ο περιβαλλοντικός παιδαγωγός, ερευνητής και συγγραφέας David Sobel δήλωσε: "Αν
θέλουμε τα παιδιά να ανθίσουν, να γίνουν πραγματικά ενδυναμωμένα, τότε ας τους
επιτρέψουμε να αγαπήσουν τη γη πριν τους ζητήσουμε να τη σώσουν".
Ανοίγοντας την πόρτα σε όλα τα παιδιά να παίζουν, να
εξερευνούν, να ανακαλύπτουν, να αναρωτιούνται και να συνδέονται βαθιά με τη
φύση όσο πιο συχνά γίνεται, έχουν την ευκαιρία να καλλιεργήσουν μόνιμες σχέσεις
με τον φυσικό κόσμο, αναπτύσσοντας την αίσθηση της διαχείρισης της γης.
Η D. Sobel
δήλωσε επίσης: "Τα παιδιά που έχουν την ευκαιρία να διαμορφώσουν τον δικό
τους μικρό κόσμο κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας θα μεγαλώσουν
γνωρίζοντας και νιώθοντας ότι μπορούν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση του μεγάλου
κόσμου".
Η παροχή ευκαιριών στα παιδιά να φροντίζουν τη φύση που
βρίσκεται κοντά τους τα βοηθά να αναγνωρίσουν την ικανότητά τους να δημιουργούν
θετικές αλλαγές. Για παράδειγμα, μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να μάθουν
για τους επικονιαστές που
ενδημούν στον τόπο που ζείτε και να δημιουργήσετε έναν κήπο-βιότοπο γι' αυτούς
- και στη συνέχεια να παρακολουθήσετε τις μέλισσες να συρρέουν στα λουλούδια
σας! Τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν έναν μικρό κήπο σε ζαρντινιέρα, με
ενδημικά φυτά που μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα μπροστινό σκαλοπάτι ή στο
μπαλκόνι, αν δεν έχουν πρόσβαση σε αυλή. Ίσως μπορείτε να φτιάξετε και έναν
μικρό κήπο με νεράιδες μέσα στη γλάστρα! Ένας λαχανόκηπος στο περβάζι του
παραθύρου είναι ένας άλλος πολύ καλός τρόπος για να καλλιεργήσετε τους
πράσινους αντίχειρες των παιδιών, ενώ παράλληλα ενθαρρύνετε την υγιεινή
διατροφή και την κατανόηση του από πού προέρχεται η τροφή τους.
Η σύνδεση των παιδιών με τον κόσμο ακριβώς έξω από την πίσω
πόρτα τους τα βοηθά να καταλάβουν ότι ΜΠΟΡΟΥΝ να κάνουν τη διαφορά για τη φύση
που γνωρίζουν και αγαπούν.
Τη φύση που μπορούν να αγγίξουν, να μυρίσουν, να ακούσουν,
να δουν, να παρατηρήσουν και να βιώσουν στον δικό τους μικρό κόσμο.
Τη φύση που μπορούν άμεσα να διαμορφώσουν και να
επηρεάσουν.
Αυτές οι φαινομενικά μικρές, εφικτές δράσεις επιτρέπουν στα
παιδιά να βιώσουν την επιτυχία στην περιβαλλοντική τους διαχείριση και να
αναπτύξουν την αίσθηση της δράσης. Η αφήγησή τους τότε μετατοπίζεται από το
"Τι διαφορά μπορώ πραγματικά να κάνω;" στο "ΜΠΟΡΩ να το κάνω
αυτό!".
ΜΠΟΡΩ να φυτέψω έναν σπόρο (ή έναν ολόκληρο κήπο!).
ΜΠΟΡΩ να φροντίζω τις μέλισσες.
ΜΠΟΡΩ να εξοικονομώ νερό.
ΜΠΟΡΩ να ανακυκλώνω.
ΜΠΟΡΩ να δείξω στους άλλους πώς νοιάζομαι για τον πλανήτη.
ΜΠΟΡΩ να κάνω τη διαφορά ΜΟΥ.
ΜΠΟΡΩ να το κάνω αυτό!
Η ανάπτυξη της νοοτροπίας "ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΩ"
είναι σημαντική, έτσι ώστε τα παιδιά να αισθάνονται αισιόδοξα -και όχι
αβοήθητα- για το μέλλον του περιβάλλοντός μας και τον θετικό ρόλο που
διαδραματίζουν σε αυτό. Καθώς αναπτύσσουν την αίσθηση της ενεργητικότητάς τους
και βλέπουν τον αντίκτυπο των πράξεων τους, αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η
φωνή τους έχει σημασία και ότι μπορούν να εμπνεύσουν και άλλους να αναλάβουν
δράση για τη φροντίδα της φύσης. Η αυτοπεποίθησή τους και η αφήγησή τους
διευρύνεται...
"ΜΠΟΡΩ να το κάνω αυτό... και ΜΠΟΡΕΙΤΕ κι ΕΣΕΙΣ".
Ο αντίκτυπός τους - και ο μικρός τους κόσμος - μεγαλώνει.
Αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι όταν ο καθένας από εμάς φροντίζει τη φύση εκεί
που ζει και με τρόπους που είναι εφικτοί για εμάς, τότε οι συνεργατικές μας
δράσεις μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά για τον πλανήτη.
Ο κόσμος των παιδιών διευρύνεται ακόμη περισσότερο όταν τα
πάμε πέρα από την αυλή τους για να δουν τι κάνουν οι άλλοι για να φροντίσουν
τον πλανήτη. Ίσως εσείς και τα παιδιά που αγαπάτε να κάνετε μια εκδρομή για να
επισκεφθείτε το τοπικό σας φυσικό καταφύγιο και να μιλήσετε με το προσωπικό για
το σημαντικό έργο τους και για το πώς μπορείτε να βοηθήσετε. Ή, μπορεί να
συμμετάσχετε σε ένα πρόγραμμα κοινοτικού κήπου ή να γίνετε εθελοντές σε μια
ομάδα στην περιοχή σας που διεξάγει τακτικά δραστηριότητες διατήρησης.
Όπως είπε η Dr.
Jane Goodall στη συνομιλία της με τον Richard
Louv κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου 2022 Inside-Out του Children
& Nature Network, "Δράστε τοπικά και μετά τολμήστε να σκεφτείτε
παγκόσμια".
Χτίζοντας την αίσθηση της ενεργητικότητας μέσω της τοπικής
δράσης και στη συνέχεια εισάγοντας τα μικρά παιδιά σε ευρύτερες περιβαλλοντικές
προσπάθειες και πρωτοβουλίες, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να κατανοήσουν τη
διασύνδεση των ενεργειών τους και να εμπνεύσουν παγκόσμια ελπίδα.
Τότε το "ΜΠΟΡΩ" και το "ΜΠΟΡΕΙΣ"
γίνονται "ΜΠΟΡΟΥΜΕ".
Αυτή η νοοτροπία του "ΜΠΟΡΟΥΜΕ να το κάνουμε
αυτό" είναι απαραίτητη, διότι βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται ότι
υποστηρίζονται από μια παγκόσμια κοινότητα που νοιάζεται βαθιά για τη φύση.
Συνειδητοποιούν ότι όλοι μαζί ΜΠΟΡΟΥΜΕ να διαμορφώσουμε τον
"μεγάλο κόσμο" - όπως τον αποκάλεσε η Sobel.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να φυτέψουμε δέντρα στο τοπικό μας φυσικό
καταφύγιο.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να καλλιεργήσουμε λαχανικά στον κήπο μας.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να πρασινίσουμε την αυλή του σχολείου μας.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να βοηθήσουμε την τοπική άγρια ζωή.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να παίρνουμε συνετές αποφάσεις για τις αγορές μας.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ να το κάνουμε αυτό... μαζί!
Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να κάνουν ένα μικρό, πράσινο βήμα
τη φορά για να φροντίζουν τη φύση στις δικές τους αυλές, μπαλκόνια, σχολικές
αίθουσες και κοινότητες, βλέπουν και βιώνουν από πρώτο χέρι ότι οι πράξεις τους
ΜΠΟΡΟΥΝ και ΚΑΝΟΥΝ τη διαφορά. Και μπορούν να αισθάνονται αισιόδοξα,
γνωρίζοντας ότι οι δράσεις που αναλαμβάνουν την Ημέρα της Γης είναι κάτι που τα
ίδια - και όλοι μας - ΜΠΟΡΟΥΜΕ να κάνουμε, κάθε μέρα του χρόνου, σε όλους τους
μικρούς και μεγάλους κόσμους στους οποίους ζούμε.
